بررسی فیلم Awakenings

فیلم بیداری یا همان awakenings اثری زیبا در سبک درام و بیوگرافی است که توانسته نمره 74 از 100 را ز منقدین دریافت نماید. دااستان آن به طور کلی به بیماری پارکینسون و علائم و پامهای آن به فردی به نام لئونارد جریان دارد. سکانس هایی مملوء از احسسات و هیجان در آن به کار برده شده که تاثیر عمیقی را از نظر عاطفی برمخاطب قرار می دهد. در این مقاله  به بررسی فیلم Awakenings می پردازیم که شامل داستان کلی آن، نقاط قوت و تحلیل کاراکتر اصلی آن با بازی رابرت دنیرو می باشد. در ادامه با ما همراه باشید. 

 داستان مختصری از فیلم awakenings

به طور کلی این اثر به بررسی بیماری پارکینسون و نشانه های آن در فردی به نام لئونارد می پردازد. فیلم با سکانس هایی از دهه دوم در قرن قبلی (سال 1920) آغاز می شود و لئونارد را در حال رفتن به مدرسه و بازی با دوستانش نشان می دهد.

در همان زمان می باشد که مخاطب متوجه نشانه هایی از این بیماری در لئونارد می شود و آن تا چند ده سال با او باقی می ماند. در ادامه زمان به جلو می آید و ما زمان حال درسال 1969 را شاهد می باشیم که او در یک بیمارستانی تحت مراقبت می باشد.

دکتر او مالکوم با بازی رابین ویلیامز وظیفه درمان بیماران را بر عهده دارد. هر یک از بیماران از مشکلاتی که مربوط به دستگاه عصبی مرکزی آنهاست رنج می برند. مالکوم قصد دارد تا دارویی به نام لو – دوپا را بر روی لئونارد امتحان کند که تصور می کند در درمان بیماری پارکینسون می تواند بسیار موثر باشد.

ساخت فیلم awakenings

فیلم بیداری بر اساس کتابی با همین نوشته دکتر الیور ساکس سخته شده است. ساکس در زمینه بیماری های عصب شناختی فعالیت می کرد و پس از کشف دارو لو دوپا و تصور این که می تواند این دارو در درمان برخی بیماری ها همچون پارکینسون تاثیر مثبتی داشته باشد آن را بر این گونه بیماران آزمایش کرد.

کارگزدان فیلم پنی مارشال سعی نوده تا بدون هیچ تحریفی از واقعیت آن را بسازد؛ هر چند که ضعف هایی در آن در بخش هایی همچون موسیقی، صدا و سرعت داستان پردازی وجود دارد. در زمان خود بیش از 52 میلیون دلار فروش کرد و توانست نامزد سه جایزه اسکار در زمینه های فیلمبرداری، بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد معرفی شود.

دکتر مالکوم تحقیقات گسترده ای ا بر روی بیماران کاتانوتیکی انجام می دهد که اختلالات حرکتی دارند. در طول ساخت فیلم، مالکوم همواره با دکتر ساکس نویسنده کتاب اصلی دیدار و ملاقات داشته و تلاش نموده تا بازی خود را بیشتر به فعالیت ها و واکنش های ساکس در برخورد با بیماران تطبیق دهد.

تفاوت های کتاب بیداری با فیلم اقتباسی از آن

شاید دو تفاوت اصلی را بتوان در این زمینه بیان نمود. اول اینکه الیور ساکس به هیچ عنوان در فیلم ظاهر نمی شود و کاراکتر اصلی با بازی رابین ویلیامز جای آن ایستاده است که این می تواند به دلیل دادن مجوزهای هنری برای انجام برخی از کارهای دراماتیک همچون آمیزش جنسی با یکی از پرستاران زن باشد که ساکس هیچگاه نجام نداد.

تفاوت دوم مربوط به ریتم و سرعت قصه می شود. سرعت درمان و بهبود علائم بیماری در فیلم بیداری بسیار سریع است و تقریبا به طور ناگهانی آنها نشانه هایی از موفقیت را حس می کنند؛ در حالی که در کتاب اصلی این فرآید هفته ها به طول می انجامد تا بتواند امیدی را در بیماران زنده کند.

آنالیز فیلمبرداری در فیلم بیداری

مخاطب کاملا از همان آغاز فیلم متوجه پرش زمان می شود. در ابتدا ما بازی کردن لئونارد با دوستانش را شاهد می باشیم که در آنجاست که او متوجه علائم غیرعادی از جمله لرزش دست در خود می گردد. در ادامه فیلم شما را به 50 سال جلوتر هل می دهد و شما لئونارد را در بیمارستانی تحت مراقبت دکتر مالکوم مشاهده می نمائید.

در واقع نحوه فیلمبرداری در همین مورد به گونه ای بوده است که قصد دارد به بیننده پیامی مبنی بر تحت فشار  و آزار شدید قرار بودن لئونارد را در طول سالیان دراز نشان دهد؛ اینکه او چگونه قربانی جنایت و ظلم طبیعت می گردد و سلامتی، تحصیل و خانواده خود را به یکباره از همان کودکی از دست می دهد.

تمام صحنه های فیلم داخل یک بیمارستان جریان دارد. مخاطب مالکوم را فردی فعال و علاقه مند به حرفه اش می بیند که پیوسته ازروی اخلاق و خیرخواهی، در جهت بهبودی حال بیمارانش تلاش می کند. 

با این حال خود بیمارستان و راهروهای طولانی و پرستاران زیادی که در آنجا مشغول مرقبت از بیماران هستند در فیلم به خوبی به تصویر کشیده شده است. بیمارانی که گویی هیچ امید و انگیزه ای در ابتدا به درمان ندارند و همچون مجسمه بر روی صندلی نشسته اند.

پیام های مختلفی را از بیماران با توجه به نوع فیلمبدری در فیلم می توان دریافت نمود. مخاطب آنها را سرگرم فعالیت های مختلف همچون کتاب خواندن، بازی کردن با توپ و یا صحبت با یکدیگر مشاهده می کند.  همچنین فیلم به خوبی نحوه واکنش آنها به نور، صدا و آزمایشاتی که بر روی آنها صورت می گیرد را نشان می دهد.

بروز احساسات بسیار خوب در فیلم کار شده است. به مانند زمانی که لئونارد مادرش را ملاقات می کند و از طرفی سعی دارد که بیماری و حرکات غیرارادی بدن خود را در حضور مادرش کنترل کند و از طرفی توجه مادرش را به روند بهبودی موفقیت آمیز در خود جلب نماید.

این صحنه را در زمانی که پسر لئونارد نیز به ملاقات پدرش می آید شاهد می باشیم. در واقع فیلم بیداری هم سعی دارد مبارزه بیماران را با اختلالات حرکتی  و مشکلات فیزیکی نشان دهد و از سویی دیگر ظلم طبیعت در حق خیلی از افراد و اینکه چگونه می تواند انسان ها را از بسیاری از حقوق طبیعی فردی و اجتماعی خودشان محروم کند ارائه می دهد.

تحلیل کاراکتر لئونارد

لئونارد با بازی رابرت دنیرو فردی بسیار قوی، شاد و شوخ طبیع و همچنین جنگنده و مبارز می باشد. او  توانسته که از کودکی اش به رغم موانع و مشکلات بسیار، با بیماری ش مقابله کند. لئونارد همواره امیدوار است که بتواند روزی این بیماری را شکست دهد و او تنها گزینه ای است که داوطلب شدن برای انجام مطالعه موردی دکتر مالکوم را می پذیرد.

باور به شاد زیستن را ما همواره در رفتارهای لئونارد می بینیم. او جدا از آنکه تمایل دارد با زنی به نام پائولا دوست شود، بیماری خود را در هنگامی که با او می باشد پنهان می کند و به نوعی وانمود می کند که درمان شده است. او حتی سعی دارد دکتر مالکوم را نیز که مردی فاقد ارتباطات اجتماعی موثر می باشد را با خانمی به نام النور آشنا کند.

کشف بیماری لو دوپا توسط ماکوم و امیدی که لئونارد با مصرف این دارو مبنی به بهبودی علائم خود به دست می آورد، شوق و انگیزه بالایی را به او می دهد و زمانی که او به تدریج متوجه بهتر شدن خود می گردد اعتماد به نفس او نیز افزایش می یابد.

درمان بیماری پارکینسون

تنها راه حل موثر در درمان بیماری پارکینسون در حال حاضر دارو درمانی است و مهم ترین آن داروی لو – دوپا می باشد. با این حال مطالعات نشان اده که این دارو بهبودی علائمی همچون لرزش و حرکات کند و غیر ارادی بدن را فقط در بیمارانی که در مراحل اولیه این بیماری می باشند بهبود می دهد.

با گذشت زمان، دوزهای بالاتری باید توسط مبتلایان به این مشکل دستگاه عصبی، مصرف شود تا بتواند علائم کنترل شوند. پیشرفت بیماری در افراد مختلف متفاوت است و استرس، سن و سابقه ژنتیکی همه می توانند در این امر دخیل باشند.

لئونارد از کودکی به این بیماری مبتلا شده است و پارکینسون در او یک پیشرفت بسیار قابل کنترل و تدریجی داشته است. لو دوپا تا حد زیادی علائمی همچون بی ثباتی وضعیتی، دیس آرتری و اختلال عملکرد آناتومیک را در لئونارد بهبودمی دهد و باعث می شود که او و حتی دیگر بیماران امید بالایی به فرآیند درمان داشته باشند. 

با این حال این دارو نیز در بلند مدت هیچ تاثیری ندارد و غالبا افراد به همان وضعیت کاتاتونیکی خود بر می گردند؛ اتفاقی که در مورد لئونارد نیز صدق می کرد و همان زمان که مادرش به ملاقات او آمده بود متوجه برگشت علائم خود همچون تیک های عصبی و لرزش شدید بدن شده بود.

در نهایت فیلم awakenings اثری بسیار زیبا و تاثیر گذار است که علاوه بر انگیزه بخشی آن برای مبتلایان به پارکینسون و مشکلات حرکتی، می تواند دید تازه ای را نسبت به این بیماری به افرادی بدهد که این گونه بیماران را در عزیزان و نزدیکان خود دارند و و شاید انتقال دهنده این پیام مهم باشد که می توان با توجه و حمایت از آنها، امیدی مضاعف در روند بهبودی را در آنها تقویت نمود.

برای مشاهده دیگر مقالات در این زمینه می توانید به دسته تحلیل فیلم های روانشناختی و همچنین برای مشاهده لیست کاملی از فیلم های روانشناسی، می توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

منبع

روانشناسی نوین